پدیده هم‌باشی یا ازدواج سفید
پدیده هم‌باشی یا ازدواج سفید؛ تهدیدی برای نسل امروز و فردای جامعه
امروزه در جامعه به دلیل تغییر شرایط زندگی اجتماعی و زیستی و ترویج مسائل ضد فرهنگی مخالف با سنت‌های اجتماعی و دینی پذیرفته شده در جامعه، با پدیده «هم‌باشی یا ازدواج سفید» و شیوع زیاد آن روبه‌رو هستیم.
از دیدگاه اسلام، پدیده ازدواج سفید که در قرون اخیر ظهور کرده و عموماً به زنا و روابط خارج از محدوده‌های شرعی و قانونی منجر می‌شود، مورد تأیید نیست. از این‌رو این شیوه نادرست ارتباط را نمی‌توان همانند فرهنگ غرب «ازدواج» نامید و باید اصطلاحی دیگر برای آن به کار برد؛ همان‌گونه که در فرانسه لفظ ازدواج را در مورد آن به کار نمی‌برند.
«ازدواج سفید» یا هم‌باشی پدیده‌ای غربی و جاهلانه است که با شعار حمایت از آزادی زنان شکل گرفت و در واقع نوعی از قرارداد با هم بودن، بدون عقد شرعی و بدون انجام مراسم و ثبت رسمی است که در زبان انگلیسی با عنوان شراکت یا «partnership» از آن یاد می‌شود؛ و در ایران به علت سفید ماندن صفحه مشخصات همسر در شناسنامه طرفین، «ازدواج سفید» نام گرفته است.
در تبیین این موضوع، توضیحات و تعاریف مختلفی بیان شده از جمله:
رابطه ثبت نشده و بدون قاعده زن و مرد از گذشته نیز وجود داشته و در حال حاضر این موضوع شکل عرفی به خود گرفته است و تحت واژه هم خانگی از آن یاد می‌شود و منظور از این هم خانگی، زندگی دوجنس مخالف همراه با زنا و رابطه‌ای عاطفی، بدون قید و بندهای قانونی ناشی از ازدواج رسمی است.
در برخی تعاریف حضور چند ساعته در یک خانه و پرداختن به اموری که در زندگی عادی جریان دارد، نیز در زمره ازدواج سفید تلقی شده است.
ازدواج سفید را می‌توان با اوصاف و ویژگی‌های ذیل شناخت؛ از جمله این‌که ازدواج سفید یا هم‌باشی:
۱️⃣ بدون ثبت رسمی شکل می‌گیرد!
۲️⃣ نیاز به حضور شاهد برای آغاز رابطه ندارد!
۳️⃣ در بسیاری از موارد، خطبه عقد بین زن و مرد جاری نمی‌شود!
۴️⃣ برای آغاز آن غالباً مراسمی برگزار نمی‌گردد و حتی زمان خاصی نیز برای شروع تعیین نمی‌شود!
۵️⃣ طرفین دارای مسؤولیت‌ها و وظایف تقریباً همگن، مشترک و برابر هستند!
۶️⃣ طرفین الزامی به فرزند آوری ندارند!
۷️⃣ تمام حقوق مالی از جمله حق ارث منتفی است!
۸️⃣ معاشرت‌ها اغلب به صورت دوستانه و غیرخویشاوندی است!
در مطالعات اندکی که در مورد این پدیده‌ی تقلیدی و ناهنجار انجام شده، پنج مرحله برای آن تعریف شده است:
۱- آشنایی ۲- عاشق شدن ۳- به هم پیوستن ۴- بروز تعارض و تنش ۵- خاتمه زیست مشترک و احساس شرمساری!
نکته مهم در توجه به این پدیده و یا معضل اجتماعی، این است که در حقیقت ماهیّت اصلی ازدواج سفید ایجاد راهی برای دور زدن زیرساخت‌ها، سنّت‌ها و موازین شرعی و عرفی جامعه است. آداب و سنن و موازینی که در جامعه و فرهنگ در مورد رابطه دو جنس پذیرفته شده و ضامن تشکیل رابطه صحیح و شکل‌گیری خانواده و ازدواج می‌باشد. تا با تعهد و تحفظ بر این موازین، هدف واقعی ازدواج و تشکیل خانواده که بقای نسل و امنیت و آرامش است، محقق شود؛ اهداف والایی که با شیوع پدیده هم‌باشی در حال کم‌رنگ شدن و کم ارزش شدن، بوده و آینده جامعه را تهدید می‌کند!
ازاین‌رو ضروری است که مسؤولان و نهادهای فرهنگی و اجتماعی کشور، در زمینه ازدواج مشروع و صحیح فرهنگ‌سازی نموده و زمینه‌های ازدواج آسان را فراهم سازند و با انجام برنامه‌های مشاوره‌ای و آموزشی برای نسل جوان و خانواده‌های آنان، خطرات این نوع رابطه را بازگو نموده و تبیین نمایند.
✍️ محسن کاشانی
